लंगडे की चौकी हनुमान मंदिर,*

 *लंगडे की चौकी हनुमान मंदिर,* 

आग्रा, उत्तर प्रदेश

संकलन - सुधीर लिमये पेण 

मथुरा आग्रा फिरोजाबाद रोडजवळ सिव्हिल लाईनमध्ये लंगडे की चौकी नावाचे हनुमानजींचे प्रसिद्ध मंदिर आहे. हे लंगडे की चौकी मंदिर अतिशय प्रसिद्ध आणि प्राचीन आहे.

मंदिर राजा भोजच्या काळातील असल्याचे सांगितले जाते. अकबरही या मंदिराच्या वैभवापुढे नतमस्तक झाला होता. त्यावेळी सिव्हिल लाईन जवळ सुरक्षा चौकी होती. त्यावर एक शिपाई पहारा देत असे. जवळच हनुमानाचे मंदिर होते. त्याकाळी या मंदिरात रामकथा असायची, या मंदिरात चौकी वरचा पहारेकरी कथा ऐकण्यासाठी रोज येत असे. पहारेकरी चौकी सोडून मंदिरात जात असल्याची तक्रार मुघल सैनिकांनी पोलिस ठाण्यात केली.

रागाच्या भरात कोतवालने मंदिरात जाऊ नये म्हणून चौकीदाराचा पाय कापला. पण दुसऱ्या दिवशी पुन्हा पहारेकरी मंदिरात गेल्याची बातमी त्याला समजते. त्यामुळे संतप्त झालेल्या कोतवालांनी रामकथा गाठली. जिथे लंगडा चौकीदार बसला होता. हे दृश्य पाहून तो पुन्हा चौकीवर गेला आणि तो लंगडा चौकीदारही चौकीवर बसलेला दिसला. हा चमत्कार पाहून कोतवालला धक्काच बसला. त्याने ही घटना अकबराला सांगितल्यावर अकबरलाही आश्चर्य वाटले.

या घटनेनंतर हे मंदिर लंगडे की चौकी म्हणून ओळखले जाऊ लागले, कारण त्या लंगड्या चौकीदाराच्या जागेवर हनुमानजी महाराज स्वतः पहारा देत होते. त्यानंतर चौकीदाराला महावीर हनुमानजींचे दर्शन होऊ लागले. त्यानंतर त्यांनी दान करून येथे हनुमान मंदिर बांधले. या मंदिराचा अनेक वेळा जीर्णोद्धार करण्यात आला आहे.

जवळपासच्या राज्यातून आणि भागातील लोक येथे विशेषत: दर मंगळवारी प्रार्थना करण्यासाठी येतात. येथे येणाऱ्या प्रत्येक भक्ताच्या मनोकामना पूर्ण होतात, अशी लोकांची श्रद्धा आहे. 

विशेषत: हनुमानजी महाराजांना चोळा अर्पण करण्यासाठी अनेक लोक दर मंगळवारी येथे येतात. लंगडे की चौकी मंदिरात दर मंगळवारी फुलांचा बंगला भव्य पद्धतीने सजवला जातो. बंगला सजवण्यासाठी आजूबाजूच्या परिसराव्यतिरिक्त लोक परदेशातूनही फुले आणतात. प्रत्येक महिन्याच्या मंगळवारी फुलांचा बंगला सजवण्यासाठी बुकिंग असते. 

मुकुंदराय धारैया‌ 

भारत के प्रसिद्ध मंदिर