कळा ज्या लागल्या जीवा

 

❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️ *🔸माघी गणेश जयंती-३🔸* *---------------------------------------------* *🔸संकलन: सदानंद पाटील, रत्नागिरी.* *---------------------------------------------* *🟣०१/०२/२०२५- गणेश जयंती...🙏* *गणेश जयंती (शब्दशः "गणेशाचा वाढदिवस"), ज्याला माघ शुक्ल चतुर्थी, तिलकुंड चतुर्थी, आणि वरद चतुर्थी असेही म्हणतात... हा एक हिंदू सण आहे. या प्रसंगी बुद्धीचा स्वामी गणेशाचा जन्म दिवस साजरा केला जातो. हा एक लोकप्रिय सण आहे. विशेषत: भारताच्या महाराष्ट्र राज्यात आणि गोव्यात ग्रेगोरियन कॅलेंडरशी संबंधित असलेल्या हिंदू कॅलेंडरनुसार माघा महिन्यात शुक्ल पक्ष चतुर्थीच्या दिवशी (उज्ज्वल पंधरवड्याचा चौथा दिवस किंवा मेणाचा चंद्र ) साजरा केला जातो.....* *गणेशाचा जन्मदिवस...* *गणेश जयंती आणि अधिक लोकप्रिय, जवळजवळ संपूर्ण भारतीय गणेश चतुर्थी उत्सव यातील फरक हा आहे की नंतरचा सण ऑगस्ट/सप्टेंबर ( भाद्रपद हिंदू महिना) मध्ये साजरा केला जातो... एका परंपरेनुसार गणेश चतुर्थी हा गणेशाचा जन्मदिवसही मानला जातो. गणेशाच्या या सणाला उत्तर प्रदेशात तिलो चौथ किंवा सकट चौथी असेही म्हणतात, जेथे कुटुंबातील मुलाच्या वतीने गणेशाचे आवाहन केले जाते.....* *उत्सवाच्या दिवशी, गणेशाची प्रतिमा, प्रतिकात्मक शंकूच्या स्वरूपात हळद किंवा सिंधूर पावडर किंवा काही वेळा गोबरापासून बनविली जाते आणि पूजा केली जाते... नंतर उत्सवानंतर चौथ्या दिवशी पाण्यात विसर्जित केले जाते. तिळ ( तीळ ) बनवलेली विशेष तयारी गणेशाला अर्पण केली जाते आणि नंतर भक्तांना खाण्यासाठी प्रसाद म्हणून वाटली जाते. दिवसा उपासनेदरम्यान उपवास पाळला जातो आणि त्यानंतर रात्री विधींचा एक भाग म्हणून मेजवानी केली जाते.....* *या दिवशी उपवास करण्याव्यतिरिक्त, गणेशाच्या ("विनायक" म्हणून ओळखले जाणारे) पूजाविधी पाळण्यापूर्वी, भक्त त्यांच्या अंगावर तिळ (तीळ) ची पेस्ट लावल्यानंतर तिळमिश्रित पाण्याने स्नान करतात... व्यक्तीचे नाव आणि कीर्ती वाढवण्यासाठी या दिवशी व्रत केले जाते.....* *जरी गणेशाला उत्तर प्रदेशात ब्रह्मचारी देव मानले जाते (इतर ठिकाणी त्याला "विवाहित" मानले जाते), परंतु गणेश जयंती उत्सवाच्या निमित्ताने, जोडपे पुत्रप्राप्तीसाठी त्याची पूजा करतात.....* *गणेश जयंतीला, मोरगाव , पुणे जिल्हा, महाराष्ट्रातील मोरेश्वर मंदिरात भाविक मोठ्या संख्येने येतात... हे मंदिर अष्टविनायक नावाच्या आठ पूज्य गणेश मंदिरांच्या यात्रेचा प्रारंभ आणि शेवटचा बिंदू आहे. अशी आख्यायिका आहे की गणेशाने या ठिकाणी मोरावर स्वार होऊन कमलासुर या राक्षसाचा वध केला (संस्कृतमध्ये मयुरा, मराठीत - मोरा ) आणि म्हणून त्याला मयूरेश्वर किंवा मोरेश्वर ("मोराचा देव") म्हणून ओळखले जाते.....* *अष्टविनायक सर्किटवरील आणखी एक मंदिर म्हणजे सिद्धटेक... अहमदनगर जिल्हा, महाराष्ट्र येथील सिद्धिविनायक मंदिर. गणेश जयंतीनिमित्त मंदिरात मोठी गर्दी होते. भीमा नदीच्या पूर्वेला असलेल्या या प्राचीन मंदिरात - गणेशाची मूर्ती आहे, ज्यामध्ये त्यांची पत्नी सिद्धी यांच्या बाजूने ओलांडलेल्या पायात बसलेली आहे. गणेशाची प्रतिमा भगव्या पेस्टने सुशोभित केलेली आहे आणि तिची सोंड उजवीकडे वळलेली आहे, जे दुर्मिळ चित्रण मानले जाते. अशाप्रकारे, हे अत्यंत श्रद्धेने आयोजित केले जाते आणि देवतेला संतुष्ट करण्यासाठी धार्मिक नवसांचा कडक संच पाळला जातो. गणेशाची कृपा मिळविण्यासाठी भाविक खडबडीत डोंगराळ प्रदेशात सात वेळा टेकडीची प्रदक्षिणा (प्रदक्षिणा) करतात . पौराणिक कथा सांगते की देव विष्णूने मधु-कैतभ या राक्षसांना मारण्याआधी या ठिकाणी गणेशाचे आशीर्वाद घेतले आणि त्यांची निराशा दूर केली.....* *कोकण किनाऱ्यावर गणपतीपुळे येथे

 ❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️

             *🔸माघी गणेश जयंती-३🔸*

*---------------------------------------------*

*🔸संकलन: सदानंद पाटील, रत्नागिरी.*

*---------------------------------------------*

*🟣०१/०२/२०२५- गणेश जयंती...🙏*

*गणेश जयंती (शब्दशः "गणेशाचा वाढदिवस"), ज्याला माघ शुक्ल चतुर्थी,  तिलकुंड चतुर्थी, आणि वरद चतुर्थी असेही म्हणतात... हा एक हिंदू सण आहे. या प्रसंगी बुद्धीचा स्वामी गणेशाचा जन्म दिवस साजरा केला जातो. हा एक लोकप्रिय सण आहे. विशेषत: भारताच्या महाराष्ट्र राज्यात आणि गोव्यात ग्रेगोरियन कॅलेंडरशी संबंधित असलेल्या हिंदू कॅलेंडरनुसार माघा महिन्यात शुक्ल पक्ष चतुर्थीच्या दिवशी (उज्ज्वल पंधरवड्याचा चौथा दिवस किंवा मेणाचा चंद्र ) साजरा केला जातो.....*

*गणेशाचा जन्मदिवस...*

*गणेश जयंती आणि अधिक लोकप्रिय, जवळजवळ संपूर्ण भारतीय गणेश चतुर्थी उत्सव यातील फरक हा आहे की नंतरचा सण ऑगस्ट/सप्टेंबर ( भाद्रपद हिंदू महिना) मध्ये साजरा केला जातो... एका परंपरेनुसार गणेश चतुर्थी हा गणेशाचा जन्मदिवसही मानला जातो. गणेशाच्या या सणाला उत्तर प्रदेशात तिलो चौथ किंवा सकट चौथी असेही म्हणतात, जेथे कुटुंबातील मुलाच्या वतीने गणेशाचे आवाहन केले जाते.....*

*उत्सवाच्या दिवशी, गणेशाची प्रतिमा, प्रतिकात्मक शंकूच्या स्वरूपात हळद किंवा सिंधूर पावडर किंवा काही वेळा गोबरापासून बनविली जाते आणि पूजा केली जाते... नंतर उत्सवानंतर चौथ्या दिवशी पाण्यात विसर्जित केले जाते. तिळ ( तीळ ) बनवलेली विशेष तयारी गणेशाला अर्पण केली जाते आणि नंतर भक्तांना खाण्यासाठी प्रसाद म्हणून वाटली जाते. दिवसा उपासनेदरम्यान उपवास पाळला जातो आणि त्यानंतर रात्री विधींचा एक भाग म्हणून मेजवानी केली जाते.....*

*या दिवशी उपवास करण्याव्यतिरिक्त, गणेशाच्या ("विनायक" म्हणून ओळखले जाणारे) पूजाविधी पाळण्यापूर्वी, भक्त त्यांच्या अंगावर तिळ (तीळ) ची पेस्ट लावल्यानंतर तिळमिश्रित पाण्याने स्नान करतात... व्यक्तीचे नाव आणि कीर्ती वाढवण्यासाठी या दिवशी व्रत केले जाते.....*

*जरी गणेशाला उत्तर प्रदेशात ब्रह्मचारी देव मानले जाते (इतर ठिकाणी त्याला "विवाहित" मानले जाते), परंतु गणेश जयंती उत्सवाच्या निमित्ताने, जोडपे पुत्रप्राप्तीसाठी त्याची पूजा करतात.....*

*गणेश जयंतीला, मोरगाव , पुणे जिल्हा, महाराष्ट्रातील मोरेश्वर मंदिरात भाविक मोठ्या संख्येने येतात... हे मंदिर अष्टविनायक नावाच्या आठ पूज्य गणेश मंदिरांच्या यात्रेचा प्रारंभ आणि शेवटचा बिंदू आहे. अशी आख्यायिका आहे की गणेशाने या ठिकाणी मोरावर स्वार होऊन कमलासुर या राक्षसाचा वध केला (संस्कृतमध्ये मयुरा, मराठीत - मोरा ) आणि म्हणून त्याला मयूरेश्वर किंवा मोरेश्वर ("मोराचा देव") म्हणून ओळखले जाते.....*

*अष्टविनायक सर्किटवरील आणखी एक मंदिर म्हणजे सिद्धटेक... अहमदनगर जिल्हा, महाराष्ट्र येथील सिद्धिविनायक मंदिर. गणेश जयंतीनिमित्त मंदिरात मोठी गर्दी होते. भीमा नदीच्या पूर्वेला असलेल्या या प्राचीन मंदिरात - गणेशाची मूर्ती आहे, ज्यामध्ये त्यांची पत्नी सिद्धी यांच्या बाजूने ओलांडलेल्या पायात बसलेली आहे. गणेशाची प्रतिमा भगव्या पेस्टने सुशोभित केलेली आहे आणि तिची सोंड उजवीकडे वळलेली आहे, जे दुर्मिळ चित्रण मानले जाते. अशाप्रकारे, हे अत्यंत श्रद्धेने आयोजित केले जाते आणि देवतेला संतुष्ट करण्यासाठी धार्मिक नवसांचा कडक संच पाळला जातो. गणेशाची कृपा मिळविण्यासाठी भाविक खडबडीत डोंगराळ प्रदेशात सात वेळा टेकडीची प्रदक्षिणा (प्रदक्षिणा) करतात . पौराणिक कथा सांगते की देव विष्णूने मधु-कैतभ या राक्षसांना मारण्याआधी या ठिकाणी गणेशाचे आशीर्वाद घेतले आणि त्यांची निराशा दूर केली.....*

*कोकण किनाऱ्यावर गणपतीपुळे येथे समुद्रकिनाऱ्यावरील मंदिरात गणेशाची स्वयंभू (स्वयं-प्रकट) मूर्ती आहे, जी दरवर्षी हजारो भक्तांद्वारे पुजली जाते आणि भेट दिली जाते... या मंदिरातील गणेशाला पश्चिम द्वारदेवता ("भारताचा पाश्चात्य देवता") म्हणून ओळखले जाते. या कोकण किनारी मंदिरात गणेश जयंतीही साजरी केली जाते.....*

*स्रोत: आंतरजाल, विकिपीडिया...*

❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️

जय श्रीराम..... सत्यकथा....

 🥀जय श्रीराम.....

सत्यकथा....

अयोध्येतील गोष्ट. एक संत अयोध्येत श्री रामायण कथा करीत होते. दररोज एक तास असं यांचं प्रवचन होत असे. यासाठी मोठी गर्दी जमत असे. लोकं अगदी आनंदाने तल्लीन होत ही रामकथा ऐकत असत. 

या संत महोदयांचा एक नियम होता. दररोज कथा सुरू करण्याआधी ते, "या हनुमंत जी स्थानापन्न व्हा" असं म्हणून हनुमानाचं आवाहन करीत आणि मग एक तास प्रवचन करीत असत. 

ही श्री रामकथा ऐकण्यासाठी दररोज एक वकील यायचा. हे प्रवचन ऐकताना त्याच्याही मनातील भक्तिभाव उचंबळून येत असे पण एकदा या भक्तिभावावर तर्कसंगती शिरजोर झाली. त्याला वाटलं की हे महाराज रोज "या हनुमानजी स्थानापन्न व्हा" असं म्हणतात खरं पण काय खरंच हनुमानजी येत असतील ! हा असा विचार करता करता या वकिलाने त्या संताला शेवटी विचारलंच, "महाराज, तुम्ही रामायण खूप सुंदर सांगता. तुमच्या प्रवचनामुळे मनाला खूप आनंद मिळतो पण तुम्ही दररोज एक आसन हनुमानजींसाठी ठेवता आणि त्यावर त्यांना बसायला सांगता. मला एक सांगा, त्यावर खरंच हनुमानजी येऊन बसतात का ?" 

यावर ते साधुमहाराज म्हणाले, नक्कीच. मला पूर्ण खात्री आहे की रामकथा सुरू आहे म्हणजे हनुमानजी इथे नक्कीच येत असणार. 

यावर तो वकील म्हणाला, महाराज, हे असं नुसतंच म्हणून चालणार नाही. हनुमानजी इथे येतात, याचं कुठलंतरी प्रमाण द्या. तुम्ही लोकांना प्रवचन सांगत आहात, चांगली गोष्ट आहे पण तुम्ही तुमच्यासमोर स्वतः हनुमानजी उपस्थित आहेत हे सांगून लोकांना चुकीच्या पद्धतीने प्रभावित करीत आहात. तुम्हाला हे सिद्ध करावेच लागेल की हनुमानजी तुमची कथा ऐकायला येतात. 

वकिलाला या महाराजांनी खूप समजावलं. *आस्था हा वैयक्तिक श्रद्धेचा विषय आहे. हा भक्त आणि भगवान यातील प्रेमरस आहे. यात साक्ष, प्रमाण देणे या गोष्टी आणणं चुकीचं आहे*. यावर ते महाराज हे ही म्हणाले की, जर तुम्ही म्हणत असाल तर मी प्रवचन बंद करतो किंवा तुम्ही कथेसाठी येणं बंद करा. 

महाराज समजावत राहिले पण वकिलाने त्यांचं काहीच ऐकलं नाही. तो म्हणाला की बरेच दिवस झाले तुम्ही हनुमानजी येत असल्याचा दावा करीत आहात. तुम्ही हीच गोष्ट बाकी ठिकाणी पण करीत असणार. त्यामुळे हनुमानजी कथा ऐकायला येतात हे तुम्हाला सिद्ध करून दाखवावेच लागेल. 

दोघांमधला हा वाद खूप वाढला, अगदी विकोपाला गेला. शेवटी त्या साधू महाराजांनी माघार घेतली आणि म्हणाले, हनुमानजी इथे येतात की नाही, हे उद्या मी सिद्ध करून दाखवीन. उद्या जेव्हा कथा सुरू होईल तेव्हा एक प्रयोग करीन. ज्या आसनावर मी हनुमानजींना बसण्यास सांगतो, ती गादी तुम्ही आज तुमच्या घरी घेऊन जा. उद्या येताना गादी बरोबर घेऊन या. मग मी तुमच्यासमोरच गादी आसनावर ठेवीन आणि कथा सुरू करण्यापूर्वी हनुमानजींना बोलावीन. मग तुम्ही ही गादी उचलून वर धरा. जर ही गादी तुम्हाला उचलून वर धरता आली, तर समजा की हनुमानजी इथे नाहीयेत. 

यासाठी वकील तयार झाला. महाराज पुढे म्हणाले की, दोघांपैकी जो पराजित होईल तो काय करणार ? हे ही ठरवा. कारण ही शेवटी सत्याची परीक्षा आहे. 

यावर वकील म्हणाला की मी जर गादी उंचावू शकलो नाही तर मी माझी वकिली सोडून देईन आणि तुमच्याकडून दीक्षा घेईन. 

पण जर तुम्ही पराजित झालात तर तुम्ही काय कराल ? 

यावर तो साधू म्हणाला, मी कथावाचन सोडून तुझ्या कार्यालयाचा शिपाई होईन. 

दुसर्‍या दिवशी कथेसाठी खूप मोठी गर्दी जमली. जे लोक दररोज कथा ऐकायला अजिबात येत नव्हते ते ही भगवंताची भक्ती, विश्वास, प्रेम याची परीक्षा बघायला तिथे आले. प्रवचनाची जागा तुडुंब भरली. साधू महाराज आणि वकील दोघेही श्री रामकथेच्या ठिकाणी आले. वकिलाने आपल्याबरोबर गादी आणली होती. ती आसनावर ठेवली गेली. त्या महात्म्याने भरल्या डोळ्यांनी मंगलाचरण म्हटले आणि मग म्हणाले, "या हनुमंत जी स्थानापन्न व्हा." हे असं म्हणताच साधू महाराजांच्या डोळ्यातून अश्रुधारा वाहू लागल्या. ते मनातल्या मनात म्हणाले, प्रभू, हा माझा नाही तर रघुकुलाच्या रितीचा, परंपरेचा प्रश्न आहे. मी एक अतिशय साधारण व्यक्ती आहे, माझ्या भक्तीची, आस्थेची लाज राखा. 

मग त्यांनी वकिलाला बोलावलं आणि म्हणाले की तुम्ही पुढे या आणि गादी उचलून वर धरा. तिथे जमलेले सगळे लोक श्वास रोखून आता पुढे काय घडणार याकडे बघू लागले. 

वकील महोदय उभे राहिले आणि पुढे येत त्यांनी गादी उचलण्यासाठी म्हणून हात पुढे केला पण वकिलाला गादीला हातही लावता आला नाही. त्याने तीन वेळा प्रयत्नपूर्वक हात पुढे केला पण तिन्ही वेळा त्याला अपयश आलं. 

हे दृश्य ते महात्मा बघत होते. वकिलाला गादी धरणं तर दूरची गोष्ट पण ते गादीला स्पर्शही करू शकत नाहीयेत. 

वकिलाने तीन वेळा प्रयत्न केला आणि तिन्ही वेळा त्याला भयंकर थकवा आला. तो घामाने भिजला आणि शेवटी त्या वकिलाने साधू महाराजांच्या चरणांवर लोटांगण घातलं. वकील म्हणाला, महाराज, गादी उचलणं तर दूरची गोष्ट, कसं काय ते माहीत नाही, प्रयत्न करूनही साधा माझा हातही गादीपर्यंत पोहोचू शकत नाहीये. तेव्हा मी माझा पराभव मान्य करीत आहे. 

*त्या दिवशी तिथे श्रद्धा आणि भक्ती, आणि त्याबरोबरच केलेल्या साधनेत किती शक्ती असते हे सिद्ध झालं. देवाची मूर्ती ही पाषाणाचीच असते पण भक्ताचे भाव त्या मूर्तीत प्राणप्रतिष्ठा करतात आणि प्रत्यक्ष देव त्या मूर्तीत वास करायला येतात. भक्तीची ही शक्ती आहे आणि ही सामान्य बुद्धीच्या पलिकडची गोष्ट आहे.*

जय श्रीराम 

जय हनुमान

🙏🏻🙏🙏🙏🙏🙏

आनंदे वंदावा गणनायक* *तो मंगलदायकबुध्दीदात्याला वंदन करणारी* *श्रीगणेश जयंतीच्या आनंदाची* *🔆ॐ गं गणपतये नमः🔆*

 ⚜🌹⚜🚩🕉🚩⚜🌹⚜

      🌻 *li.आनंदी°पहाट.il* 🌻

      *बुध्दीदात्याला वंदन करणारी*

    *श्रीगणेश जयंतीच्या आनंदाची*

      *🔆ॐ गं गणपतये नमः🔆*

⚜🌺🔆🌸🙏🌸🔆🌺⚜

    *ॐ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः।*

    *भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः।*

    *स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवागँसस्तनूभिः।*

    *व्यशेम देवहितं यदायूः।*

    *...... अथर्वशीर्ष*

        *जीवन आनंदी तेव्हाच होते जेव्हा दशदिशांनी सतत केवळ सकारात्मक आनंद वार्ताच ऐकू येतात. हे गणराया, या कानांना सतत आनंदी.. कल्याणकारी अशीच वचने ऐकू येवोत. या आमच्या डोळ्यांना सदैव शुभ अशीच दृश्य दिसोत.*

        *जगात सर्व क्षेत्रात.. शास्त्रात सतत भ्रमीत करणारे वातावरण असते. अगदी विज्ञानातही. ज्ञानींमध्येही एकमत.. एकवाक्यता नसते. प्रत्येकच जण आपल्या मतीने सोईस्कर अर्थ लावतो. त्यासाठी  दुराग्रही असतो. भ्रमीत समाज जीवनात अशावेळी तूच आमचा रक्षणकर्ता आहेस. तू सर्वांना सद्बुद्धी दे.. जगातील वातावरण निर्मळ राहू दे.*

        *हे गणराया, तुम्ही पुज्यनीय आहात. जीवनात मांगल्य निर्माण करणारे आहात. हे आयुष्य उत्तम प्रकृतीने भोगून आमच्याकडून तुमची स्तुती होत राहो.*  

        *आज माघ विनायक चतुर्थी. तिलकुंद चतुर्थी. आज बप्पाला तिळगुळाच्या मोदक.. लाडूचा नैवेद्य अर्पण केला जाणार. विश्व देवता गणेशाची जयंती. श्रीगणेशाची महतीच अशी की या विश्व देवतेचे अनेक देशात त्याचे पूजन होते. श्री गणरायाची विशालकाय मूर्ती ही भारतात नाही तर थायलंडमध्ये असून ती चक्क ३९ मिटर उंचीची आहे. इंडोनेशीयाच्या चलनावरही गणेशाला स्थान दिले होते.*      

        *आज गणेश जयंतीला भक्त मन आनंदलेय. मंदिरे ही रंगीबेरंगी हारफुलांच्या माळांनी.. रोषणाईने सजलीत. आज भक्त श्री गणेशाच्या आराधनेत दंग होणार. मंदिरासमोर गोमयाचा सडासमार्जन होत मोठमोठया रंगीबेरंगी रांगोळीचे रेखाटन होणार. श्री मूर्तीला जास्वंद.. लालफुले.. दुर्वा अर्पण होणार. भक्तीभावाने कुठे गणेश याग, कुठे होमहवन. श्री गणेशाच्या स्तुती स्त्तोत्र पठन.. श्रीसुक्त, अथर्वशीर्ष पठनाचे सहस्त्रावर्तन, महाआरती होणार.* 

        *मनुष्याला आपला पुर्वजन्म आठवत नाही. पण देवतांच्या अवतारांचे स्मरण सदैव राहते. कारण त्यांनी भक्तांवरील विघ्ने दूर करण्यासाठी प्रत्येक युगात अवतार घेतला. मनुष्यातील दोष निवारण करुन.. सुबुद्धी देत कल्याण केलेय. आजही करताहेत.*

        *राक्षसांचा.. मनामनील राक्षसी प्रवृत्तीचा नाश करण्यासाठी श्री गणेशाने जे ३२ अवतार घेतलेत. श्री गणेशाने नरांतक राक्षसाचा वध करण्यासाठी कश्यपाच्या कुटुंबात विनायक या नावाने अवतार घेतला. यामुळे या चतुर्थीला विनायकी चतुर्थी पण म्हणतात.. जास्त प्रसिद्ध आहे. या चतुर्थीला तिलकुंद चतुर्थी पण म्हणतात.*

        *श्री गणेश अवतार कथाभागात राक्षसांची असलेली नावे वेगवेगळी आहेत. त्या राक्षसात दडलेल्या काम, क्रोध, लोभ, मोह, मत्सर, अहंकार तसेच अज्ञानाचा नाश करणारे.. त्यांना सद्बुद्धी देत उद्धार करणारे हे श्री गणरायाचे सर्व अवतार आहेत. जे आजही मनुष्यातील दोषांचा नाश करतात.*

        *सर्वच मंगलकार्यात प्रथम पूजनाचा मान असलेल्या श्री गणेशाला निर्मळ अंतःकरणाने शरण जात जीवनात विकास, सुखसमृद्धी, शांती, समाधान, आनंद, सुबुद्धीचे वरदान मागण्यासाठी साद घालू या. आपणांस श्रीगणेश जयंतीच्या शुभेच्छा !!.* 

🌺🥀🌸🔆🛕🔆🌸🥀🌺

  *ॐ आनंदे वंदावा गणनायक*

  *तो मंगलदायक*

  *रुंड मथन करि जननि जनक*

  *निज रुंड मालधर*

  *अमल कुंड तो तृतिय नयन*

  *परि तनय विनय*

  *विभु वक्रतुंड निज धुंडिराज*

  *करि शुंड सरळ मुनि*

  *धुंडिति जनि वनि झुंड*

  *निकाबहु विकट तुंड गण*

  *पुंडरीक मणि हार प्रलंबित*

  *कुंडलीश कटिबंध तनुद्भव पुंड*

  *दमन मणि कुंडल*

  *श्रुति युगि गंडस्थळि अळि*

  *चंद्रखंडधर गुणगण*

  *कीर्ति अखंडित खंड दुरित*

  *चय पंडित गामिनि*

  *तांडव करि जो पद्म भवांडी*

  *मंडलाकृति चंड पराक्रम*

  *विदण्ड खंडन विपक्ष दंडन*

  *स्वभक्त मंडन सुरवर मुनिवर*

  *सकल चराचर पावनकरि निज*

  *प्रसाद देवुनि पुरवि मनोरथ*

  *विघ्नविनाशक तो..* 

  *परम कृपालय भालविलस दलि*

  *मालदान रसपान करिति कलि*

  *काल कापती परनिर्दाळण*

  *करित समरि जो*

  *पालन करि सुर चालक त्रिभुवनि* 

  *शंभुबाल भवजाल तेच जंजाळ*

  *कटन कर सप्तस्वर*

  *मुखी भेद आलापित*

  *स्वर वर्तुनिया वेष्टन संगित*

  *तननम् तननम् राग रागिणी*

  *ध्रुपद त्रिवट गति*

  *गद्य पद्य विभुरुद्य सद्य करि*

  *प्रबंध निबंध जगतल लगबग* 

  *विसरुनि तटस्थ मौन्य मुद्रा पुरवी*

  *सादर समुदायसवे आयकतो..*

  *आनंदे वंदावा गणनायक*

  *तो मंगलदायक*

🌹🥀🔆🌸🙏🌸🔆🥀🌹

  *रचना : संतकवी अमृतराय*  ✍️

  *संगीत आणि निरूपण :*

  *डॉ. अशोक दा. रानडे*

  

  🎼🎶🎼🎶🎼   🎧

 

        *!! वक्रतुंड महाकाय सूर्यकोटी समप्रभ !!*

        *!! निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्व कार्येषु सर्वदा !!*

    ‼ *गणपती बाप्पा मोरया* ‼

    *🌹🙏सुमंगल प्रभात🙏🌹*

                *०१.०२.२०२५*

           

🌻🌺🌿🔆🌺🔆🌿🌺🌻

गणपतीचे एकूण तीन अवतार मानले गेले आहेतमाघी गणेश जयंती-१🔸*

 ❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️

           *🔸माघी गणेश जयंती-१🔸*

*---------------------------------------------*

*🔸संकलन: सदानंद पाटील, रत्नागिरी.*

*---------------------------------------------*

*🟣०१/०२/२०२५- माघी गणेश जयंती...🙏*

*गणपतीचे एकूण तीन अवतार मानले गेले आहेत... या तीन अवतारांचे तीन जन्मदिवस आपण साजरे करीत असतो. पहिला अवतार वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी ‘ पुष्टिपती विनायक जयंती ‘ म्हणून आपण साजरा करीत असतो. दुसरा अवतार भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीला ‘ श्रीगणेश चतुर्थी ‘ म्हणून पार्थिव गणेश पूजन करून आपण साजरा करीत असतो. तिसरा अवतार हा माघ शुक्ल चतुर्थीला ‘ गणेश जयंती ‘ म्हणून आपण साजरा करीत असतो.....*

*माघ महिन्यातील पूजावयाची मूर्ती ही मातीची किंवा धातूचीही चालते. तसेच भाद्रपद महिन्यातील गणेशचतुर्थीला जशी घरोघरी मातीची गणेशमूर्तीची पूजा केली जाते, तशी माघातील गणेशजयंतीला प्रत्येक घरी पूजा केली जात नाही. तशी परंपरा किंवा प्रथाही नाही. गणेशमूर्तीची नेमकी किती दिवस पूजा करून मूर्तीचे विसर्जन करावयाचे तेही कोणत्याही मान्यवर धर्मशास्त्रग्रंथात सांगितलेले नाही. काही ठिकाणी सार्वजनिक गणेशोत्सव साजरे केले जातात. काही कुटुंबात गणेशजयंतीला परंपरेप्रमाणे व्रत केले जाते.....*

*गणेश जयंतीच्या दिवशी नक्तव्रत आचरून ढुंढिराजाचे पूजन करावे आणि तिळसाखरेचे किंवा तिळगुळाचे मोदक अर्पण करावेत असे सांगण्यात आले आहे. दिवसभर उपवास करून सूर्यास्तानंतर भोजन करण्याचीही प्रथा आहे.....*

*गणेशाने नरांतक राक्षसाचा वध करण्यासाठी कश्यपाच्या कुटुंबात विनायक या नावाने अवतार घेतला म्हणून ही विनायकी चतुर्थी जास्त प्रसिद्ध आहे. या चतुर्थीला तिलकुंद चतुर्थी म्हणतात. षोडशोपचार गणेशपूजन करून तिळमिश्रित गुळाच्या लाडवाचा नैवेद्य अर्पण करतात. कुंदफुलांनी गणेशाची आणि सदाशिवाची पूजा करून रात्री जागरण करतात म्हणून या चतुर्थीला ‘ तिलकुंद चतुर्थी ‘ असेही म्हणतात.....*

*या तिथीला स्नान, दान,जप व होम कर्म केल्यास गणेशकृपा राहते अशीही उपासकांची श्रद्धा असते.....*

*माघ महिन्यातील या गणेश जयंतीच्या दिवशी करावयाचे गणेशपूजन भाद्रपद महिन्यातील गणेश चतुर्थीच्या गणेशपूजनासारखेच असते. या दिवशी पाण्यात तीळ घालून त्या पाण्याने स्नान करावयाचे असते. तसेच उपवास करावयाचा असतो. भाद्रपदातील गणेशचतुर्थीच्या दिवशी ‘ पार्थिव गणेश पूजन ‘ करण्यास सांगितले आहे. त्यामुळे त्या गणेशपूजनातीलल गणेशमूर्ती ही मातीचीच असावी लागते. याला तसे कारणही आहे, कारण या दिवसात शेतात धान्य तयार होत असते, म्हणून पृथ्वीविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी ती एकप्रकारे पृथ्वीचीच पूजा असते. म्हणून मातीच्याच गणेशमूर्तीचे पूजन करावयाचे असते.....*

*माघ महिन्यातील गणेशजयंतीला धातूच्या, पाषाणाच्या किंवा मातीच्या गणेशमूर्तीची पूजा करावयाची असते. प्रथम प्राणप्रतिष्ठा करून मंत्रांनी मूर्तीमध्ये देवत्त्व आणले जाते. आवाहन, आसन, पाद्य, अर्घ्य, आचमन, स्नान, यज्ञोपवीत , गंध, पुष्प, धूप, दीप, नैवेद्य, मंत्रपुष्प, प्रदक्षिणा आणि नमस्कार या सोळा उपचारांनी पूजन करावयाचे असते. माघ महिन्यातील या गणेशपूजनात पत्री अर्पण न करता दूर्वा अर्पण करतात. तसेच पुरणाच्या मोदकांऐवजी तिळसाखरेच्या मोदकांचा प्रसाद अर्पण करावयाचा असतो. मूर्ती विसर्जनापूर्वी उत्तरपूजा करून देवत्त्व काढून घेतले जाते. एक गोष्ट मात्र खूप महत्त्वाची ती म्हणजे गणेशमूर्ती लहान असावी.....*

*देवाला न विसरता संसार करा...*

*ईश्वरपूजा करूनही जर आपण आपल्यात चांगला बदल केला नाही तर पूजा व्यर्थ ठरते. तसेच उत्सव साजरा करीत असतांना प्रदूषण होणार नाही याची काळजी प्रत्येकाने घ्यावयास हवी आहे. वाढत्या लोकसंख्येबरोबरच उत्सव साजरे करणार्यांची संख्याही वाढली आहे. त्यामुळे जलप्रदूषण, वायूप्रदूषण आणि ध्वनीप्रदूषण होणार नाही याची काळजी प्रत्येकाने घ्यावयास हवी आहे. माघी गणेशोत्सवाचा काळात विद्यार्थ्यांच्या परीक्षा चालू असतात. म्हणून या उत्सवाच्या काळात ध्वनीवर्धकाचा वापर संयमाने व्हावयास हवा. श्रीगणेशाने प्रत्येक अवतारात अनेक दुष्ट राक्षसांचा नाश केला, आपणही गणेश उपासना करून आपल्यातील आळस, अज्ञान, अंधश्रद्धा, अनीती, दुराचार, अस्वच्छता इत्यादी वाईट गोष्टींचा नाश करण्याचा प्रयत्न करायला हवा. काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद आणि मत्सर या षड् रिपूंवर नियंत्रण ठेवण्याची आत्मशक्ती प्राप्त करून घ्यावयास हवी. आधुनिक कालात टी.व्ही., मोबाईल, व्हाटस्अप, फेसबुक इत्यादींचा वापरही संयमाने करावयास हवा.....*

*स्रोत: आंतरजाल, दा. कृ. सोमण, esakal.com*

❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️

माघ महिन्यात माघी गणेश जयंतीअशी केली जाते पूजा..

 ❄❄❄❄❄🏵️❄❄❄❄❄

          *🔸माघी गणेश जयंती-२🔸*

*---------------------------------------------*

*🔸संकलन: सदानंद पाटील, रत्नागिरी.**

*---------------------------------------------*

*🟣०१/०२/२०२५- गणेश जयंती...🙏*

*माघ महिन्यात माघी गणेश जयंती साजरी केली जाते... आता जयंती म्हणजे जन्म हे आपल्या सगळ्यांना माहीत आहे. आपल्या लाडक्या बाप्पाचा जन्म दिवस म्हणून हा दिवस साजरा केला जातो. पण आजही अनेकांना गणेश चतुर्थी आणि गणेश जयंती यामधील फरक पटकन कळत नाही. म्हणूनच आज आपण माघी गणेश जयंतीबद्दल सगळी काही माहिती घेणार आहोत.....*

*माघी गणेश जयंती नेमकी कशी साजरी केली जाते...  त्यामागील आख्यायिका कोणती हे आपण आता जाणून घेऊया.....*

*आपल्या लाडक्या बाप्पाचे तीन अवतार सर्वसाधारणपणे मानले जातात... या तिन्ही अवतारांची उत्पत्ती ही वेगळी आहे आणि वेगवेगळ्या तिथींमध्ये बाप्पाचा जन्म झाला. पहिला वैशाख पौर्णिमेचा पुष्टीपती विनायक जयंतीचा दिवस, दुसरा दिवस हा भाद्रपद शुक्ल चतुर्थी हा पार्थिव गणेश जन्मदिवस आणि तिसरा दिवस हा माघी शुक्ल चतुर्थीचा म्हणजे  गणेश जयंतीचा दिवस. असे साधारण तीन वेगवेगळे दिवस साजरे केले जातात....*

*याबद्दल आणखी एक सांगितले जाते ते असे की, गणपतीने असुराचा वध करण्यासाठी तीनवेळा वेगवेगळे अवतार घेतले ते हे तीन अवतार असे देखील मानले जाते.....*

*यातील तिसऱ्या आणि माघ महिन्यातील अवताराविषयी असे सांगितले जाते, स्कंद पुराणातही याचा उल्लेख करण्यात आला आहे... असे म्हणतात या दिवशी गणेशाने नरांतक राक्षसाला ठार मारले. त्याच्या वधासाठी त्याने कश्यपाच्या पोटी विनायक अवतार घेतला म्हणून हा जन्म माघी गणेश जयंती म्हणून साजरा केला जातो.....*   

*🔸बाप्पाच्या जन्माची आख्यायिका...*

*गणपती बाप्पाच्या जन्माच्या अनेक आख्यायिका तुम्ही आतापर्यंत ऐकल्या असतील... त्यापैकी एक प्रचलित आख्यायिका आपल्या सगळ्यांना माहीत आहे; ती म्हणजे पार्वतीदेवींनी चिखलापासून एक मूर्ती तयार केली. गंगा नदीच्या तीरावर जलवर्षाव झाला. त्याचे पाणी मूर्तीवर पडले आणि त्या मूर्तीमध्ये प्राण आले. पार्वती आणि गंगा नदीमुळे बाप्पाचा जन्म झाल्यामुळेच त्याला द्वैमातुर असे देखील म्हटले जाते. या शिवाय बाप्पाचा जन्म माघी शुक्ल चतुर्थी आणि भाद्रपद शुक्ल चतुर्थी दरम्यान झाला. दोन वेगवेगळ्या तिथींना बाप्पांचा जन्म झाला. हा जन्म दिवस साजरा करणे म्हणजे माघी गणेशशोत्सव किंवा माघी गणेश जयंती साजरी करणे होय.....*

*या व्यतिरिक्त बाप्पाच्या निर्मितीच्या वेगवेगळ्या आख्यायिका आजही प्रचलित आहे.....*

*बाप्पाला दाखवला जातो तिळाचा नैवेद्य...*

*गणपती बाप्पाला मोदकाचा प्रसाद दिला जातो... त्याला मोदकाचा नैवेद्य आवडतो हे आपण जाणतोच. पण माघी गणपतीच्या काळात बाप्पाला तीळाचे लाडू किंवा तीळ-साखर असा प्रसाद दिला जातो. कारण माघी जयंतीला ‘तीलकुंद चतुर्थी’ असे देखील म्हटले जाते म्हणूनच बाप्पाला तीळाचा नैवेद्य दिला जातो.....*

*🔸अशी केली जाते पूजा...*

*पूर्वी घरच्या घरी माघी गणेश जयंती साजरी केली जातं... पण आता याला सार्वजनिक स्वरुप प्राप्त झाले आहे.  हल्ली अनेक ठिकाणी मंडपांमध्ये गणेशमूर्ती आणल्या जातात. पण घरी केलेल्या गणेश मूर्तीचीही तुम्ही प्रतिष्ठापना करु शकता.( पण याचा पुराणात उल्लेख नाही) जर तुम्ही मूर्ती आणू शकत नसाल, तरी देखील तुम्ही गणेश जयंती करु शकता. या दिवसामध्ये तुम्ही कोणत्याही प्रहरी गणपतीचे स्मरण करु शकता. अथर्वशीर्षाचे पठण करुन बाप्पाला दुर्वा वाहून तुम्ही ही पूजा मनोभावे करु शकता.....*

*स्त्रोत: आंतरजाल, Leenal Gawade*

❄❄❄❄❄🏵️❄❄❄❄❄

*गणेश जयंती (शब्दशः "गणेशाचा वाढदिवस"), ज्याला माघ शुक्ल चतुर्थी, तिलकुंड चतुर्थी, आणि वरद चतुर्थी असेही म्हणतात...

 ❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️

             *🔸माघी गणेश जयंती-३🔸*

*---------------------------------------------*

*🔸संकलन: सदानंद पाटील, रत्नागिरी.*

*---------------------------------------------*

*🟣०१/०२/२०२५- गणेश जयंती...🙏*

*गणेश जयंती (शब्दशः "गणेशाचा वाढदिवस"), ज्याला माघ शुक्ल चतुर्थी,  तिलकुंड चतुर्थी, आणि वरद चतुर्थी असेही म्हणतात... हा एक हिंदू सण आहे. या प्रसंगी बुद्धीचा स्वामी गणेशाचा जन्म दिवस साजरा केला जातो. हा एक लोकप्रिय सण आहे. विशेषत: भारताच्या महाराष्ट्र राज्यात आणि गोव्यात ग्रेगोरियन कॅलेंडरशी संबंधित असलेल्या हिंदू कॅलेंडरनुसार माघा महिन्यात शुक्ल पक्ष चतुर्थीच्या दिवशी (उज्ज्वल पंधरवड्याचा चौथा दिवस किंवा मेणाचा चंद्र ) साजरा केला जातो.....*

*गणेशाचा जन्मदिवस...*

*गणेश जयंती आणि अधिक लोकप्रिय, जवळजवळ संपूर्ण भारतीय गणेश चतुर्थी उत्सव यातील फरक हा आहे की नंतरचा सण ऑगस्ट/सप्टेंबर ( भाद्रपद हिंदू महिना) मध्ये साजरा केला जातो... एका परंपरेनुसार गणेश चतुर्थी हा गणेशाचा जन्मदिवसही मानला जातो. गणेशाच्या या सणाला उत्तर प्रदेशात तिलो चौथ किंवा सकट चौथी असेही म्हणतात, जेथे कुटुंबातील मुलाच्या वतीने गणेशाचे आवाहन केले जाते.....*

*उत्सवाच्या दिवशी, गणेशाची प्रतिमा, प्रतिकात्मक शंकूच्या स्वरूपात हळद किंवा सिंधूर पावडर किंवा काही वेळा गोबरापासून बनविली जाते आणि पूजा केली जाते... नंतर उत्सवानंतर चौथ्या दिवशी पाण्यात विसर्जित केले जाते. तिळ ( तीळ ) बनवलेली विशेष तयारी गणेशाला अर्पण केली जाते आणि नंतर भक्तांना खाण्यासाठी प्रसाद म्हणून वाटली जाते. दिवसा उपासनेदरम्यान उपवास पाळला जातो आणि त्यानंतर रात्री विधींचा एक भाग म्हणून मेजवानी केली जाते.....*

*या दिवशी उपवास करण्याव्यतिरिक्त, गणेशाच्या ("विनायक" म्हणून ओळखले जाणारे) पूजाविधी पाळण्यापूर्वी, भक्त त्यांच्या अंगावर तिळ (तीळ) ची पेस्ट लावल्यानंतर तिळमिश्रित पाण्याने स्नान करतात... व्यक्तीचे नाव आणि कीर्ती वाढवण्यासाठी या दिवशी व्रत केले जाते.....*

*जरी गणेशाला उत्तर प्रदेशात ब्रह्मचारी देव मानले जाते (इतर ठिकाणी त्याला "विवाहित" मानले जाते), परंतु गणेश जयंती उत्सवाच्या निमित्ताने, जोडपे पुत्रप्राप्तीसाठी त्याची पूजा करतात.....*

*गणेश जयंतीला, मोरगाव , पुणे जिल्हा, महाराष्ट्रातील मोरेश्वर मंदिरात भाविक मोठ्या संख्येने येतात... हे मंदिर अष्टविनायक नावाच्या आठ पूज्य गणेश मंदिरांच्या यात्रेचा प्रारंभ आणि शेवटचा बिंदू आहे. अशी आख्यायिका आहे की गणेशाने या ठिकाणी मोरावर स्वार होऊन कमलासुर या राक्षसाचा वध केला (संस्कृतमध्ये मयुरा, मराठीत - मोरा ) आणि म्हणून त्याला मयूरेश्वर किंवा मोरेश्वर ("मोराचा देव") म्हणून ओळखले जाते.....*

*अष्टविनायक सर्किटवरील आणखी एक मंदिर म्हणजे सिद्धटेक... अहमदनगर जिल्हा, महाराष्ट्र येथील सिद्धिविनायक मंदिर. गणेश जयंतीनिमित्त मंदिरात मोठी गर्दी होते. भीमा नदीच्या पूर्वेला असलेल्या या प्राचीन मंदिरात - गणेशाची मूर्ती आहे, ज्यामध्ये त्यांची पत्नी सिद्धी यांच्या बाजूने ओलांडलेल्या पायात बसलेली आहे. गणेशाची प्रतिमा भगव्या पेस्टने सुशोभित केलेली आहे आणि तिची सोंड उजवीकडे वळलेली आहे, जे दुर्मिळ चित्रण मानले जाते. अशाप्रकारे, हे अत्यंत श्रद्धेने आयोजित केले जाते आणि देवतेला संतुष्ट करण्यासाठी धार्मिक नवसांचा कडक संच पाळला जातो. गणेशाची कृपा मिळविण्यासाठी भाविक खडबडीत डोंगराळ प्रदेशात सात वेळा टेकडीची प्रदक्षिणा (प्रदक्षिणा) करतात . पौराणिक कथा सांगते की देव विष्णूने मधु-कैतभ या राक्षसांना मारण्याआधी या ठिकाणी गणेशाचे आशीर्वाद घेतले आणि त्यांची निराशा दूर केली.....*

*कोकण किनाऱ्यावर गणपतीपुळे येथे समुद्रकिनाऱ्यावरील मंदिरात गणेशाची स्वयंभू (स्वयं-प्रकट) मूर्ती आहे, जी दरवर्षी हजारो भक्तांद्वारे पुजली जाते आणि भेट दिली जाते... या मंदिरातील गणेशाला पश्चिम द्वारदेवता ("भारताचा पाश्चात्य देवता") म्हणून ओळखले जाते. या कोकण किनारी मंदिरात गणेश जयंतीही साजरी केली जाते.....*

*स्रोत: आंतरजाल, विकिपीडिया...*

❄️❄️❄️❄️❄️🏵️❄️❄️❄️❄️❄️