सांधण’ ची अनोखी दरी आणि चिल्ड्रन फर्स्ट...

 सांधण’ ची अनोखी दरी आणि चिल्ड्रन फर्स्ट...

आज-काल रोजच कोणता ना कोणता दिवस साजरा केला जातो. असाच एक कालचा दिवस- ‘जिऑलॉजिस्ट डे’. एप्रिल महिन्याच्या पहिल्या रविवारी साजरा होणारा हा दिवस. एकूणच

जिऑलॉजिस्ट म्हणजे भूवैज्ञानिक आणि हा विषय शिकणाऱ्यांची संख्या मोजकी असल्यामुळे या दिवसाचा गाजावाजा होणार नाही. पण हा विषय महत्त्वाचा अशासाठी की यामुळेच पृथ्वीची अनेक रहस्ये उलगडता आली- तिच्या वयापासून ते तिच्या आतमध्ये दडलेली खनिजे, वैशिष्ट्यपूर्ण भूआकृती, ज्वालामुखी-भूकंपासारख्या घटना आणि बरेच काही...

यानिमित्ताने आपल्या परिसरातल्या एक भूवैशिष्ट्य आणि ते अनुभवण्याची संधी याविषयी! अहमदनगर जिल्ह्यात कळसुबाई, भंडारदरा यांच्या परिसरात पाहण्याजोग्या अनेक वैशिष्ट्यपूर्ण गोष्टी आहेत. त्यापैकी एक म्हणजे सांधण दरी. खरे तर तिला घळ किंवा खिंड म्हणायला हवे. कारण चिंचोळा मार्ग आणि दोन्ही बाजूंनी उभ्या भिंती. एखाद्या लोण्याचा तुकडा सुरीने मधोमध कापावा, तशी! पण अर्थातच निसर्गाचे रूप असल्याने राकड आणि ओबडधोबड. तिची खोली सर्वसाधरणपणे २०० फूट आणि लांबी जवळजवळ दीड किलोमीटर.

ही घळ बरोबर मध्येच का कापली गेली, तीसुद्धा इतकी खोल? हा मनात येणारा पहिला प्रश्न. त्याचा उलगडा होतो हिच्या निर्मितीची गोष्ट ऐकल्यावर. त्यात पाण्याची भूमिका आहे, तशीच त्या खडकात दडलेल्या एका वैशिष्ट्यपूर्ण घटकाचीसुद्धा. हा घटक म्हणजे तिथे असलेली ‘डाईक’ म्हणजे विशिष्ट दगडाची उभी भिंत. तिला मराठीत ‘कारी’ असंही म्हणतात. या कारीचा खडक आजूबाजूच्या खडकापेक्षा जरासा वेगळा असतो. कडेच्या खडकापेक्षा जास्त टणक असतो, तर कधी मऊ असतो. सांधणच्या ‘डाईक’चा खडक आजूबाजूच्या खडकापेक्षा मऊ आहे. त्याला भेगासुद्धा आहेत. त्यामुळे तो लवकर झिजून जाणारा आहे. ही परिस्थिती मिळाल्यावर पाणी थोडीच गप्प बसणार? त्याने काम सुरू केलं आणि हा भाग कापत कापत पुढं जात राहिलं. परिणाम काय? तर साधणच्या घळीची निर्मिती.

तिथं आवर्जून जा आणि गेलात तर या खडकामधला फरक नक्की पाहा. ‘भवताल’ ने मुलांसाठी या गोष्टी पाहण्याची, अनुभवण्याची संधी उपलब्ध करून देत आहे. त्यासाठीच येत्या मे महिन्यात ‘एक्साइटिंग नेचर कॅम्प @भंडारदरा’ याची रचना करण्यात आली आहे. १० वर्षांपेक्षा मोठे मुले-मुली यामध्ये सहभागी होऊ शकतात. मोठ्यांना यात सहभागी व्हायचे असेल तर लहान व्हावे लागेल किंवा थोडी वाट पाहावी लागेल... चिल्ड्रेन फर्स्ट!

माहिती व नावनोंदणीसाठी लिंक:

https://bhavatal.com/Ecocamp/Bhandardara

संपर्कासाठी:

९५४५३५०८६२ / ९९२२०६३६२१/ ९९२२४१४८२२

--

भवताल

(हवा, पाणी, पर्यावरणाचा आरसा)

९५४५३५०८६२ / bhavatal@gmail.com

Bhavatal

(A platform dedicated to issues in water, environment and sustainability)

9545350862 / bhavatal@gmail.com