अष्टविनायक गणपती आणि त्यांची वैशिष्ट्ये -

 -:♦:- अष्टविनायक गणपती आणि त्यांची वैशिष्ट्ये -:♦:-

|| गणपती म्हटलं की आपल्यासमोर अष्टविनायक उभा 

|| राहतात. त्यातच सध्या गणेशोत्सवाचा काळ सुरु आहे. 

|| आपल्याकडे मोठ्या भक्ती भावाने श्री ची पूजा केली जाते. 

|| महाराष्ट्रात श्रीगणेशाची विविध प्राचीन मंदिरे असून 

|| आपल्याकडे अष्टविनायक दर्शन मोठे भाग्याचे मानले 

|| जाते. कोठे आहेत हे अष्टविनायक गणपती ? त्यांची 

|| वैशिष्ट्ये काय आहेत ? त्याविषयी आज जाणून घेऊयात.

-:♦ मोरगावचा मयुरेश्वर :------------ 

|| अष्टविनायकातील पहिला गणपती म्हणून मोरगावचा 

|| मयुरेश्वरचा उल्लेख होतो. डाव्या सोंडेची ही मूर्ती असून 

|| उत्तराभिमूख आहे. उजवा गुडघा छातीजवळ घेऊन 

|| बसलेल्या या श्रींच्या डाव्या हातात मोदक आहे. श्रींच्या 

|| भालप्रदेशावर आणि नाभीमध्ये रत्न जडविलेले आहेत. 

|| मूर्तीच्या डाव्या आणि उजव्या बाजूला रिद्धी-सिद्धी आहेत.

-:♦ सिद्धटेकचा सिद्धीविनायक :------------ 

|| भीमा नदीच्या काठावर श्रीसिद्धिविनायकाचे मंदिर 

|| टेकडीवर उत्तराभिमूख असून त्यावर सुंदर कलाकूसर 

|| केलेली आहे. मंदिराचा गाभारा बराच मोठा आहे. 

|| श्रीसिद्धिविनायकाची मूर्ती स्वयंभू असून ३ फूट उंच 

|| व २.५ फूट लांबची आहे. मूर्ती उत्तराभिमूखी गजमुखी 

|| आहे. अष्टविनायकातील उजवीकडे सोंड असलेली ही 

|| मूर्ती आहे.

-:♦ पालीचा श्री बल्लाळेश्वर :------------ 

|| श्री बल्लाळेश्वर गणपती भक्ताच्या नावाने प्रसिद्ध आहे. 

|| श्री बल्लाळेश्वराच्या अंगावर उपरणे व अंगरखा अशी वस्त्रे 

|| आहेत. बल्लाळेश्वर गणपतीचे हे स्वयंभू स्थान आहे. 

|| मंदिराची रचना देखील वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. 

|| मंदिर पूर्वाभिमुख आहे. गणेशाचे कपाळ विशाल असून 

|| डोळ्यात  हिरे आहेत. मंदिर चिरेबंदी आहे.

-:♦ महाडचा श्री वरदविनायक :------------ 

|| श्री वरदविनायकाचे मंदिर साधे, कौलारू असून मंदिराला 

|| घुमट आहे व त्याला सोनेरी कळस आहे. कळसावर 

|| नागाची नक्षी आहे. दगडी महिरप मंदिरात सिंहासनारूढ 

|| झालेल्या श्री वरदविनायकाची मूर्ती उजव्या सोंडेची आहे. 

|| इ. स. १७७५ मध्ये पेशवाई काळात हे मंदिर बांधण्यात 

|| आले आहे.

-:♦ थेऊरचा श्री चिंतामणी :------------ 

|| थेऊरच्या कदंब वृक्षाखाली हे श्री गणेशाचे ठिकाण आहे. 

|| भक्तांच्या चिंतेचे हरण करणारा म्हणून याला चिंतामणी 

|| म्हणतात. अतिशय प्राचिन क्षेत्र म्हणून हे प्रसिद्ध आहे.

-:♦ लेण्याद्रीचा श्री गिरिजात्मक :------------ 

|| जुन्नर लेण्यांच्या सहवासात कुकडी नदीच्या परिसरातील 

|| डोंगरावर श्री गिरिजात्मक गणेशाचे हे स्वयंभू स्थान आहे. 

|| श्री गणेशाची प्रसन्न मूर्ती असून ती दगडामध्ये कोरलेली 

|| आहे. मंदिर परिसरातील खडकामध्ये कोरीवकाम, 

|| खोदकाम केलेले आहे. मंदिरात दगडी खांब आहेत व 

|| त्यावर वाघ, सिंह, हत्ती असे सुंदर नक्षीकाम केलेले आहे.

-:♦ ओझरचा विघ्नेश्र्वर :------------ 

|| अष्टविनायकापैकी सर्वात श्रीमंत गणपती म्हणून श्री 

|| विघ्नेश्र्वराची ओळख आहे. श्रींच्या डोळ्यात माणिक 

|| असून, कपाळावर हिरा आहे. अशी प्रसन्न व मंगल मूर्ती 

|| असलेला श्रीगणेश विघ्नांचे हरण करतो, म्हणून या 

|| गणपतीला विघ्नेश्र्वर म्हणतात.

-:♦ रांजणगावचा महागणपती :------------ 

|| पुणे-अहमदनगर मार्गावर शिरूर तालुक्यात हे 

|| महागणपतीचे स्वयंभू स्थान आहे. महाराष्ट्रातील 

|| अष्टविनायकांपैकी सर्वाधिक शक्तिमान असे 

|| "महागणपती" चे रूप आहे. श्री महागणपतीला कमळाचे 

|| आसन आहे.